ΦΠΑ: Πού παραμένει στο 13%, πού επιστρέφει στο 24%
Οι πιέσεις στο εισόδημα των νοικοκυριών από τον υψηλό πληθωρισμό, αλλά και η συστηματική υπεραπόδοση των εσόδων του προϋπολογισμού, αποτέλεσαν τους δύο βασικούς παράγοντες που συνυπολόγισε η κυβέρνηση στην απόφαση μονιμοποίησης του ΦΠΑ 13% για τις μεταφορές, τα τουριστικά πακέτα, τα γυμναστήρια και τα εισιτήρια κινηματογράφου και θεάτρου. Παράλληλα, παρατείνεται για έξι μήνες, έως τον Ιούνιο 2024, η διατήρηση του χαμηλού συντελεστή 13% για τον σερβιριζόμενο καφέ και τα ταξί.
Αντιθέτως, επιστρέφουν στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ 24% από 1ης Ιανουαρίου τα σερβιριζόμενα αναψυκτικά. Το κόστος αυτών των παρεμβάσεων για τον προϋπολογισμό, που κατατίθεται σήμερα, ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται, πάντως, ότι η επιστροφή του ΦΠΑ 24% στα αναψυκτικά προκάλεσε τις αντιδράσεις του κλάδου της εστίασης και των βιομηχανιών, που υποστηρίζουν ότι η κίνηση αυτή θα αυξήσει τη μέση τιμή των μη αλκοολούχων ποτών κατά 10,2%.
Ηδη η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ) απέστειλε σχετική επιστολή προς τον υπουργό Οικονομικών αλλά και τον πρωθυπουργό ζητώντας να διατηρηθεί στο 13% ο ΦΠΑ στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά. Αντίστοιχο αίτημα αναμένεται να διατυπώσει και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Αναψυκτικών (ΣΕΒΑ), τα μέλη του οποίου συνεδρίασαν εκτάκτως χθες το απόγευμα για το θέμα του ΦΠΑ.
Η μεταφορά των μη αλκοολούχων ποτών από τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στον κανονικό συντελεστή αποτελεί μνημονιακό μέτρο. Ισχυσε για πρώτη φορά την 1η Σεπτεμβρίου 2011, με τα προϊόντα της κατηγορίας, τόσο στο κανάλι της εστίασης όσο και στο λιανεμπόριο, να υπάγονται σε ΦΠΑ 23% από 13% μέχρι τότε. Την 1η Αυγούστου 2013 ο ΦΠΑ για τα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά επέστρεψε στο 13% (στο λιανεμπόριο είχε παραμείνει στο 23%) για να ανεβεί πάλι στο 23% από τις 20 Ιουλίου 2015. Την 1η Ιουνίου 2016 ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ αυξήθηκε σε 24%. Στις 20 Μαΐου 2019 μειώθηκε μόνο στο λιανεμπόριο ο ΦΠΑ στα μη αλκολούχα ποτά στο 13% και παρέμεινε στο 24% στην εστίαση, ενώ από την 1η Ιουνίου μειώθηκε και για τα δύο κανάλια πώλησης στο 13% ως μέτρο για τη στήριξη των επιχειρήσεων που είχαν πληγεί από την πανδημία.
Σύμφωνα με μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) που έχει στη διάθεσή της η «Καθημερινή», η μείωση του ΦΠΑ λόγω πανδημίας είχε ως συνέπεια την αύξηση του ΑΕΠ κατά 141 εκατ. ευρώ ετησίως (κατά μέσο όρο) την περίοδο 2021-2022, με περίπου το ήμισυ της αύξησης να προέρχεται από το κανάλι του HORECA. Η απασχόληση εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά 4.578 θέσεις εργασίας ετησίως. Τι γίνεται με τα έσοδα του Δημοσίου; Αν και οι απώλειες ετησίων εσόδων από ΦΠΑ υπολογίζονται σε 115 εκατ. ευρώ, η καθαρή απώλεια εσόδων εκτιμάται σε 47 εκατ. ευρώ, λόγω της αύξησης του κύκλου εργασιών και των εισφορών κατά 40 εκατ. ευρώ ετησίως.