Το κρίσιμο ερώτημα, αν θα μπορούσε το Λασίθι, που έχει ανάγκη απασχόλησης ανθρώπινου δυναμικού στον γεωργικό και στον ξενοδοχειακό τομέα, να αξιοποιήσει κάποιον αριθμό προσφύγων και μεταναστών, έθεσε ο Αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Γιάννης Ανδρουλάκης στο κλιμάκιο του προγράμματος «Helios», το οποίο επισκέφθηκε την περιοχή της Ιεράπετρας και στη συνέχεια τον Άγιο Νικόλαο.
Οι εκπρόσωποι του προγράμματος επεσήμαναν ότι αυτό μπορεί ως στόχος να επιδιωχθεί μέσα από τον πυλώνα Απασχολησιμότητας του προγράμματος «Ηλιος», σε συνδυασμό με την ένταξη των ενδιαφερόμενων δήμων στο «Δίκτυο Πόλεων», σε συντονισμό με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.
Σκοπός του προγράμματος είναι η ένταξη στην ελληνική κοινωνία των δικαιούχων διεθνούς προστασίας δια της προώθησης της αυτόνομης διαβίωσης τους, μέσω της υποστήριξης της στέγασης, των μαθημάτων ένταξης (ελληνική γλώσσα, κοινωνικές δεξιότητες κ.ά.), της προώθησης στην αγορά εργασίας, μέσω συνεδρίων εργασιακής συμβουλευτικής και της ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας και της προώθησης της κοινωνικής συνοχής.
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι
Στο πρόγραμμα εντάσσονται οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας που έχουν αναγνωριστεί από 01/01/2018 και οι οποίοι διέμεναν κατά την αναγνώριση τους στα στεγαστικά σχήματα του συστήματος υποδοχής (πρόγραμμα ESTIA, πρόγραμμα FILOXENIA, Ανοιχτές Δομές Φιλοξενίας, Κ.Υ.Τ, κ.τ.λ.).
Tο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου χρηματοδοτεί από τις αρχές του 2022 το Πρόγραμμα HELIOS και αποτελεί τον υπεύθυνο φορέα του Έργου, μέσω της Διεύθυνσης Κοινωνικής Ένταξης της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής, η οποία επιβλέπει την τήρηση των όρων υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του Προγράμματος.
H υλοποίηση του προγράμματος έχει ξεκινήσει από την 1η Ιουλίου 2019 και συνεχίζεται. Εχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να μπορεί να απορροφήσει τον πληθυσμό των δικαιούχων διεθνούς προστασίας που αναγνωρίζεται στην ελληνική επικράτεια. Τις τελευταίες εβδομάδες στο πρόγραμμα διαχείρισης εντάσσονται πρόσφυγες και από την Ουκρανία.
Στην Κρήτη υπάρχουν τρία Κέντρα Εκπαίδευσης και Ένταξης προσφύγων/μεταναστών – στο Ηράκλειο, στα Χανιά και στη Σητεία, το οποίο, όμως υπολειτουργεί γιατί δεν έχει αρκετούς πρόσφυγες στην περιοχή, εν αντιθέσει με το Ηράκλειο και τα Χανιά.
Όπως εξήγησε η κ. Κοντίνη στον πυλώνα Απασχολησιμότητας κάνουν δράσεις διασύνδεσης των εργοδοτών με τους αλλοδαπούς πρόσφυγες που συναντούν. Επιδιώκεται με τον τρόπο αυτόν αφενός να καλυφθούν ανάγκες εργοδοτών σε πρόσληψη εργατικού προσωπικού και των ανθρώπων που αναζητούν εργασία για να εργαστούν. Ο μηχανισμός είναι συγκεκριμένος και στη βάση αυτή εντάσσονται και οι προβλεπόμενες ενέργειες.
Πρόσκληση από το Δήμο Ιεράπετρας
Αφορμή για την κάθοδο του κλιμακίου στην Ιεράπετρα έδωσε η ίδια η δημοτική αρχή Ιεράπετρας, που μέσω του αντιδημάρχου Πρωτογενή Τομέα Νεκτάριου Παπαδάκη, ήλθε σε επικοινωνία με τον Οργανισμό Μετανάστευσης, αναζητώντας τρόπο αντιμετώπισης του οξέος προβλήματος της ευρύτερης περιοχής για εύρεση εργατών γης.
Αν και ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος «Helios» είχε συνεργασία με την υπόλοιπη Κρήτη, μέχρι σήμερα δεν είχε επαφή ή εικόνα για την Ιεράπετρα, οπότε κρίθηκε αναγκαία μια επίσκεψη για αντίληψη του θέματος από κοντά. Το 2020 εκπρόσωποι του προγράμματος είχαν επισκεφθεί τον Αγιο Νικόλαο και είχαν συνεργασία με εκπροσώπους θεσμικών φορέων, αλλά είχε γίνει σε περίοδο της πρώτης covid καραντίνας και υπήρχε πολύ «μούδιασμα» στην επικοινωνία.
Το τελευταίο διάστημα επεκτείνεται η προσπάθεια επαφών με ξενοδοχειακούς ομίλους για επέκταση της δράσης στον εργασιακό τομέα της ξενοδοχίας, όπως εξήγησε η κ. Κοντίνη.
Διασύνδεση προσφύγων με εργασιακό τομέα
Ο πρόσφυγας που αναγκάζεται να φύγει από τη χώρα του είναι σα να χάνει την επαγγελματική ταυτότητά του. Αυτό οφείλεται στις διαφορές επιπέδου ανάπτυξης και διάρθρωσης επαγγελμάτων και αγοράς των χωρών προέλευσης των προσφύγων με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, εξήγησε η κ. Μποτσφάρη. Αρα η επιλογή τους είναι είτε να αποκτήσουν νέες δεξιότητες ή να επανεργοποιήσουν αυτές που έχουν. Αυτό προσδιορίζει και τη δυνατότητα ένταξή τους στον εργασιακό χώρο της χώρας μας και το βαθμό αξιοποίησής τους από τις επιχειρήσεις είτε του αγροτικού είτε του ξενοδοχειακού τομέα, ανάλογα με τις δεξιότητες που διαθέτουν π.χ. γνώση ξένων γλωσσών κλπ. Η προσφορά εργασίας, σίγουρα λειτουργεί ως ένα κριτήριο επιλογής της περιοχής που ένας πρόσφυγας θα επιλέξει να εγκατασταθεί στην ελληνική επικράτεια. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που ένας πρόσφυγας επιδιώκει να κάνει «στροφή» στη μέχρι σήμερα κοινωνική και επαγγελματική του ζωή με επιλογή κατάρτισης σε διαφορετικό αντικείμενο και κλάδο εργασίας απ’ ό,τι έκανε στη χώρα του, για να μπορέσει να συγκεντρώσει χρήματα σηματοδοτώντας παράλληλα, με τον τρόπο αυτό, το νέο κεφάλαιο που ανοίγεται στη ζωή του.
Εξ άλλου εντασσόμενοι σε ένα χώρο εργασίας τους βοηθά στην ταχύτερη κατάκτηση της χρήσης της ελληνικής γλώσσας, τονίστηκε.
Δήμοι και Συμβούλια Ενταξης Μεταναστών & Προσφύγων
Όπως επεσήμανε ο κ. Κοκολάκης, σήμερα μόνο ο Δήμος Ηρακλείου έχει συγκροτήσει Συμβούλιο Ενταξης Μεταναστών και Προσφύγων. Πρότεινε, ορισμένοι δήμοι του Ν. Λασιθίου και ειδικά ο Δήμος Ιεράπετρας, να προχωρήσουν σε σύσταση Συμβουλίων Ενταξης Μεταναστών και Προσφύγων. Αυτή την περίοδο το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου προγραμματίζει τη διοργάνωση τηλεδιάσκεψης με συμμετοχή των δήμων που έχουν εκδηλώσει σχετικό ενδιαφέρον. Στο Ηράκλειο λειτουργεί και Κέντρο Ενταξης Μεταναστών που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ ως επί το πλείστον. Το «Δίκτυο Πόλεων» για χορήγηση υποστήριξης στο προσφυγικό ζήτημα είναι επίσης ένα εργαλείο που μπορεί να αξιοποιηθεί από τους δήμους, γιατί υποστηρίζεται τεχνικά από το πρόγραμμα «Helioς» και από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, οπότε δίνεται η δυνατότητα μεταφοράς τεχνογνωσίας για τη σύσταση και λειτουργία αυτών των δομών από τους ΟΤΑ. Με τη σύσταση τέτοιων δομών (με κοινωνικό λειτουργό, ψυχολόγο, διερμηνέα κλπ.) οι δήμοι και οι τοπικές κοινωνίες θα μπορέσουν να εμβαθύνουν στην διαχείριση θεμάτων που αφορούν μετανάστες και πρόσφυγες στον τόπο μας, τόνισαν τα στελέχη του προγράμματος. Θα είναι τα κέντρα όπου θα φτάνουν τα αιτήματα προσφύγων και μεταναστών και θα γίνεται κατάλληλη επεξεργασία, αφού στα κέντρα αυτά θα μπορούν να απευθύνονται και εργοδότες που ζητούν εργατικό δυναμικό.
Απαντώντας στην ερώτηση του κ. Ανδρουλάκη, για το ποιο θα ήταν το όφελος για μια τοπική κοινωνία, ο κ. Κοκολάκης απάντησε ότι ανάλογα με τις ανάγκες κάθε περιοχής, τις δεξιότητες που μπορεί να αξιοποιήσει και τις προοπτικές που ανοίγονται, μπορούν να ανιχνευθούν μέσα από τη συνεργασία με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και το Δίκτυο Πόλεων με την υποστήριξη και του προγράμματος «Helios».
Τα στελέχη θεωρούν απαραίτητο και πρότειναν να γίνει μια αναλυτική παρουσίαση για λογαριασμό των δήμων και της αντιπεριφέρειας Λασιθίου, όπου θα αναλυθεί η σκοπιμότητα και χρησιμότητα συστασης των παραπάνω δομών διαχείρισης του προσφυγικού και μεταναστευτικού, σε τοπικό επίπεδο.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
